در طی ده سال گذشته، هیچ تکنولوژی جدیدی به اندازه بیتکوین در سراسر دنیا شهرت پیدا نکرده است. این پول دیجیتال در طی این مدت توانسته است در مقاطعی ارزش هر سکه خود را از صفر به چند ده هزار دلار برساند. همین مساله، افراد زیادی را از سراسر دنیا جذب بیتکوین کرده است. پیدایش بیتکوین، سبب ایجاد دید جدیدی نسبت به سیستمهای مالی، مدیریتی و تصمیمگیری در دنیا شده است و همین موضوع، ایجاد بیش از 10 هزار ارز دیجیتال در حوزههای مختلف را ممکن کرده است. اما بیت کوین چیست و چه کاربردی دارد. در این مقاله میخواهیم به سادهترین شکل ممکن فناوری ایجاد بیتکوین، دلیل ارزشمندی، نحوه کار، ویژگیهای اساسی و روش خرید و فروش آن را آموزش دهیم.
بیت کوین چیست ؟
یک پاسخ ساده به سوال بیت کوین چیست را میتوان با مقایسه آن با پولهای رایج به دست آورد. از این منظر، بیتکوین همانند ارزهایی مثل «دلار» و «یورو»، پول است و کارکردی مشابه برای انتقال ارزش را دارد. اما بین بیتکوین و ارزهای فیات دو تفاوت عمده وجود دارد. تفاوت اول در «منشا ایجاد» و تفاوت دوم در «ماهیت» آن است. برخلاف ارزهای رایج که توسط بانکهای مرکزی هر کشور ایجاد میشوند، بیتکوین به وسیله دستگاههای محاسباتی و در طی یک فرآیند از پیش تعریف شده ایجاد میشود. همچنین برخلاف پولهای رایج که به دو صورت فیزیکی و دیجیتال وجود دارند، بیتکوین تنها به صورت دیجیتال موجود است.
با توجه به این که گفتیم بیتکوین توسط دستگاههای محاسباتی تولید میشود، یک تفاوت عمده هم میتوان برای بیتکوین با پول رایج در نظر گرفت و آن، نحوه تایید و ثبت تراکنشها است. تراکنشهای مالی با پولهای رایج توسط بانکهای مرکزی هر کشور یا سیستمهای بانکی بینالمللی تایید و ثبت میشوند. با توجه به این که در بیتکوین این سازمان مرکزی وجود ندارد، وظیفه تایید، ثبت و نگهداری تراکنشها نیز بر عهده دستگاههای محاسباتی است. بنابراین، این دستگاهها هم تولیدکننده بیتکوین و هم تاییدکننده و نگهدارنده تراکنشهای آن هستند.
با این توضیحات، به احتمال زیاد سوالات متعددی در ذهن شما ایجاد شده است. این دستگاههای محاسباتی متعلق به چه کسی است؟ تولید بیتکوین و تایید و ثبت تراکنشها به چه روش انجام میشود؟ ارزش بیتکوین از چه چیزی نشات میگیرد؟ با وجود نسخه دیجیتال و فیزیکی پولهای فیات، چه نیازی به ایجاد بیتکوین هست؟ در ادامه این مقاله تکتک این سوالات و سوالات مشابه را پاسخ خواهیم داد.
بیت کوین چگونه کار میکند؟
بیت کوین یکی از اولین رمز ارزهایی است که از سیستم peer to peer استفاده میکند. در این سیستم مجازی، اطلاعات بین دو فرد و بدون دخالت هیچگونه قدرت و دولت مرکزی اتفاق میافتد.
استفاده از این سیستم باعث تسهیل پرداختهای آنی میشود. افراد و کامپیوترهایی که در شبکهٔ بیت کوین بهعنوان “واحدهای پردازش اطلاعات” مشغول به فعالیت هستند را گره (Node) و یا ماینر (Miner، با معنی تحتاللفظی “معدن کار”) مینامند.
ماینرها افرادی هستند که در قبال انجام محاسبات مربوط به شبکه بیت کوین، جایزههایی را بهشکل آزاد شدن مقادیری از بیت کوین یا دریافت مبلغی در قالب بیت کوین برای حقالزحمهٔ فعالیتهایشان دریافت میکنند.
ماینرها را میتوان به نیروهایی غیرمتمرکز تشبیه کرد که در تلاش برای هر چه معتبرتر کردن شبکهٔ بیت کوین هستند.
بیت کوینهای جدید با اندازهای یکسان برای ماینرها آزاد میشوند. البته نکتهٔ مهمی که باید در نظر داشت این است که نرخ آزادسازی این بیت کوینها بهطور مرتب در حال کاهش است.
یعنی هر بار مدتزمان بیشتری و تعداد محاسبات بیشتری باید انجام شود تا ماینر بتواند به بیت کوینهای جدید دسترسی پیدا کند. زیرا که تعداد کل بیت کوینهای موجود استخراج شده و نشده برابر با 21 میلیون واحد است.
پشتوانه بیت کوین چیست ؟
در بخش دلیل ایجاد بیت کوین چیست گفته شد که پولهای رایج امروزی، پشتوانه داراییهای فیزیکی مثل طلا و نقره و نفت ندارند و پشتوانه آنها، اقتصاد هر کشور و اعتماد مردم به آن است. حال این سوال پیش میآید که پشتوانه بیت کوین چیست و چه کسی ارزشمندی آن را تامین میکند. بیتکوین، توسط فرد یا گروه مرموزی به اسم «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد شده است اما این فرد یا گروه، هیچ نقشی در ارزشگذاری بیتکوین ندارند. همانطور که قبلا گفته شد، ساخت بیتکوین و ثبت و تایید تراکنشهای آن توسط دستگاههای محاسباتی انجام میشود. این دستگاهها نیز نقشی در ارزشگذاری بیتکوین ندارند.
با توجه به موارد مطرح شده، بیتکوین همانند ارزهای فیات رایج بدون هیچگونه پشتوانه داراییهای فیزیکی ایجاد شده است. از طرفی، دولتها و سازمانهای خصوصی نیز نقشی در آن ندارند و اعتماد مردم به بیتکوین متکی به هیچ سازمان و نهادی نیست. یعنی ما با پولی مواجه هستیم که نه پشتوانه داراییهای فیزیکی دارد و نه دولتها و سازمانها از آن حمایت میکنند. با این شرایط منطق حکم میکند که کسی به دنبال خرید و فروش و استفاده از بیتکوین نباشد اما، نه تنها این اتفاق نمیافتد بلکه در طی زمان شاهد هستیم که قیمت بیتکوین دائما در حال افزایش است.
دلیل این اتفاق را میتوان در ویژگیهای خاص شبکه بیتکوین جستوجو کرد. در ادامه، ویژگیهای شبکه بیتکوین را توضیح میدهیم. این ویژگیها سبب شدهاند که بسیاری از افراد در سرتاسر دنیا به این سیستم مالی اعتماد کنند و از آن برای خرید و فروش و سرمایهگذاری استفاده کنند.