تفاوت و شباهت اقتصاد کلان و خرد

اقتصاد، علمی است که به بررسی چگونگی تولید، توزیع و مصرف منابع محدود می‌پردازد. این علم به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: اقتصاد خرد و اقتصاد کلان. اقتصاد خرد به بررسی رفتار فردی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان می‌پردازد، در حالی که اقتصاد کلان به بررسی متغیرهای کلی مانند تقاضای کل، تولید کل و تورم می‌پردازد. هر دو بخش از اقتصاد نقش مهمی در شکل‌دهی به سیاست‌های اقتصادی و تصمیمات ما در زندگی روزمره دارند. در این مقاله، ما به بررسی تفاوت‌های اصلی بین اقتصاد خرد و کلان خواهیم پرداخت.

اقتصاد خرد و کاربرد آن در زندگی امروزه چیست؟

شاخه‌ای از علم اقتصاد است که به بررسی رفتار فردی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان می‌پردازد. این علم به مطالعه تصمیمات اخذ شده توسط این افراد، عوامل تاثیرگذار بر این تصمیم‌گیری‌ها و تاثیر این تصمیمات بر سایر عوامل می‌پردازد.

اقتصاد خرد در زندگی روزمره ما نقش مهمی دارد. برای مثال، کسب‌وکارها از این شاخه از اقتصاد برای تعیین تعداد کالا یا خدماتی که باید به مشتریان ارائه کنند و با چه قیمتی ارائه کنند، استفاده می‌کنند³. قیمت آن‌ها به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله هزینه منابع و نیروی کار، و میزان پولی که مشتریان مایلند و می‌توانند خرج کنن.

همچنین، اقتصاد خرد به بررسی مسائلی مانند نحوه تصمیم‌گیری خانوارها درباره کالایی که می‌خواهند خریداری کنند و مبلغی که می‌خواهند پس‌انداز کنند، می‌پردازد. با مطالعه اقتصاد خرد، در می‌یابیم که چگونه این تصمیمات و رفتارها بر عرضه و تقاضای کالاها و خدمات و در نهایت، قیمت‌های پرداختی بوسیله ما تاثیر می‌گذارند.

مفاهیم کلیدی در اقتصاد خرد عبارتند از:

• عرضه و تقاضا:

این مدل اقتصادی تعیین قیمت در بازاری کاملاً رقابتی را توضیح می‌دهد.

• رفتار مصرف‌کننده و تولید کننده:

اقتصاد خرد به مطالعه تصمیم‌ها و رفتار مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها (تولیدکنندگان) می‌پردازد.

• تعادل اقتصادی:

این مفهوم به تعادل بین عرضه و تقاضا اشاره دارد.

• ساختار بازارها:

اقتصاد خرد به بررسی ساختار بازارهای مختلف می‌پردازد.

اقتصاد کلان و کاربرد آن در زندگی امروزه چیست؟

شاخه‌ای از علم اقتصاد است که روابط میان بازارها، کسب‌وکارها، خانوارها و دولت‌ها را در سطح ملی مورد بررسی قرار می‌دهد. در این حوزه، متغیرهای اقتصادی همچون درآمد ملی، تورم، رشد اقتصادی، شاخص‌های قیمتی و دیگر پدیده‌های اقتصادی در سطح کلان ارزیابی می‌شوند.

مهم‌ترین شاخص‌ها عبارتند از:

• تولید ناخالص داخلی (GDP):

این مقدار برابر با ارزش بازاری کلیه کالاها و خدمات تولید شده در طول یک بازه‌ی زمانی مشخص (به طور مثال یک سال) در مرزهای جغرافیایی یک کشور است.

• تولید ناخالص ملی (GNP):

ارزش بازاری کلیه کالاها و خدمات نهایی است که توسط ساکنان یک کشور در یک بازه زمانی مشخص تولید می‌شود. در این تعریف، منظور از “ملی” همه افراد با ملیت خاص یک کشور است. به عبارتی، GNP، ارزش تولیدات شهروندان یک کشور را هم در داخل و هم در خارج از مرزهای جغرافیایی یک کشور تشکیل می‌دهد.

برای مثال، اگر یک ایرانی در کشوری مانند کانادا، سالانه 10 هزار دلار کالا یا خدمات تولید کند، در محاسبات تولید ناخالص ملی ایران گنجانده می‌شود.

توجه داشته باشید که GNP فقط کالاها و خدمات نهایی را شامل می‌شود. یعنی هر چیزی که به صورت مستقیم به مصرف کننده فروخته می‌شود. به عنوان مثال، برق فروخته شده به کارخانه فولاد در GNP محاسبه نمی‌شود در حالی که تمام برقی که به طور مستقیم به مصرف‌کنندگان فروخته می‌شود در GNP محاسبه می‌شود. دلیل این کار، جلوگیری از «محاسبه مضاعف» (Double Counting) است.

• شاخص بهای مصرف‌کننده (CPI):

این شاخص قیمت خرده فروشی کالاها و خدمات مورد مصرف خانوارها را جمع‌آوری می‌کند. این شاخص نشان‌دهنده تورمی است که مصرف‌کنندگان در زندگی روزمره خود احساس می‌کنند.

• شاخص بهای تولیدکننده (PPI):

این شاخص میانگین قیمت‌های فروش کالاها و خدمات را در محل پایانی تولید اندازه‌گیری می‌کند.این شاخص از دیدگاه تولیدکننده، یعنی سازنده کالا و خدمات محاسبه می‌شود.

• شاخص بهای کالاهای صادراتی:

این شاخص تغییرات قیمت کالاها و خدمات غیر نظامی را که از یک کشور خارج می‌شوند، اندازه‌گیری می‌کند.

• شاخص بهای کالاهای وارداتی:

این شاخص قیمت کالاها و خدمات ورودی به کشور در یک دوره زمانی مشخص را نشان می‌دهد.

• شاخص بهای خرده فروشی:

این شاخص میزان فروش بنگاه‌های اقتصادی را در سطح جزیی نمایش می‌دهد.

• شاخص بهای عمده فروشی:

این شاخص مجموعه‌ای از شاخص‌های مختلف است که طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها را تشکیل می‌دهد و تولیدکنندگان داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

• شاخص بهای هسته‌ای:

این شاخص به عنوان وسیله‌ای برای اندازه‌گیری سطح عمومی قیمت‌ کالاها و خدمات مورد مصرف خانوارها، یکی از بهترین معیارهای سنجش تغییر قدرت خرید پول داخل کشور، به شمار می‌رود.

• شاخص قیمت:

شاخص قیمت یکی از مهم ترین و اصولی ترین شاخص های شناخته شده در بورس و فرابورس می باشد که نشان دهنده روند (ترند) عمومی تغییرات قیمت انواع سهام موجود در بازار بورس است.

• نرخ بهره یا Interest Rate:

به‌زبان ساده، هزینه‌ای است که در ازای قرض گرفتن پول پرداخت می‌شود. در واقع، نرخ بهره همان پولی است که قرض‌دهنده یا نهاد مالی در ازای قرض دادن پول به دیگران دریافت می‌کند. نرخ بهره درصدی از کل پولی است که قرض داده می‌شود و معمولاً آن را به ‌صورت درصد سود سالانه (APR) بیان می‌کنند.

نرخ بهره در دو موقعیت بیشترین کاربرد را می‌تواند داشته باشد:

زمانی که فرد پولی را در بانک سپرده گذاری می‌کند و بانک موظف است که ماهانه به سودی به شخص بپردازد.

دومین کاربرد آن زمانی است که متقاضی از بانک وام دریافت می‌کند و با محاسبه نرخ بهره، متقاضی موظف است که ماهانه مبلغ پولی را به حساب بانک واریز کند.

• تورم:

تورم یا Inflation در علم اقتصاد به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک بازه زمانی مشخص گفته می‌شود. تورم به معنی کاهش قدرت خرید واحد پولی معین در طی زمان است. این افزایش قیمت‌‌ها، که اغلب در قالب درصد بیان می‌شود، به این معناست که با یک واحد پول نسبت به دوره‌های قبل عملاً می‌توان مقدار کمتری خرید کرد.

تورم می‌تواند تاثیرات منفی بر اقتصاد داشته باشد. زمانی که دستمزد نیروی کار با نرخ تورم قیمت‌های خرده ‌فروشی همخوانی نداشته باشد، قدرت خرید دستمزد‌ها و به تبع آن قدرت خرید نیروی‌کار، کاهش پیدا می‌کند. این چالشی قابل توجه برای خانواده‌هایی با درآمد پایین به شمار می‌رود زیرا برای آن‌ها هر افزایش قیمتی می‌تواند پیامد‌های دامن‌گیری به همراه داشته باشد.

با این حال، تورم همیشه هم نامطلوب به شمار نمی‌رود. در برخی موارد، نرخ تورم معتدل می‌تواند نشان‌دهنده رشد اقتصادی باشد.

برای محاسبه تورم، از شاخص‌های مختلفی استفاده می‌شود که کاربردی‌ترین آن‌ها شاخص قیمت مصرف‌کننده است.

• تجارت بین‌الملل:

تجارت بین‌الملل روشی از تعامل اقتصادی بین نهادهای بین‌المللی است. به زبان ساده به هر دادوستدی که کالا یا خدمات بین دو کشور انجام می‌شود، تجارت بین‌الملل می‌گویند.

هر کدام از این شاخص‌ها اطلاعات مختلفی را ارائه می‌دهند و برای تحلیلگران اقتصادی، سیاست‌گذاران، و سرمایه‌گذاران بسیار مفید هستند.

بررسی تفاوت اقتصاد کلان با خرد

هر دو شاخه اصلی در علم اقتصاد هستند که به بررسی مسائل اقتصادی از دو دیدگاه متفاوت می‌پردازند:

1.اقتصاد خرد به مطالعه بازارها و بخش‌های خاص در اقتصاد می‌پردازد و به مسائلی مانند رفتار مصرف‌کننده، رفتار تولیدکننده، و انواع بازارها توجه دارد. به عبارت دیگر، اقتصاد خرد به تصمیم‌گیری‌های فردی و کسب‌وکارها می‌پردازد و نحوه تعامل آن‌ها با بازار را مورد بررسی قرار می‌دهد.

2. اقتصاد کلان، از سوی دیگر، به مطالعه کل اقتصاد یک کشور یا منطقه می‌پردازد و به متغیرهای کلی مانند تقاضای کل، تولید ناخالص داخلی (GDP)، تورم، و بیکاری توجه داردو به تحلیل سیاست‌های  پولی و مالی و تأثیر آن‌ها بر اقتصاد می‌پردازد.

به طور خلاصه، اقتصاد خرد رویکردی میکروسکوپی به اقتصاد دارد و به جزئیات می‌پردازد، در حالی که اقتصاد کلان رویکردی ماکروسکوپی دارد و به تصویر کلی اقتصاد می‌نگرد.

شباهت های اقتصاد کلان با اقتصاد خرد

شباهت‌های بین اقتصاد کلان و اقتصاد خرد عبارتند از:

1. هر دو به تجزیه و تحلیل رویدادهای اقتصادی می‌پردازند: اقتصاد خرد و کلان هر دو به بررسی چگونگی عملکرد اقتصاد و تصمیم‌گیری‌های مربوط به آن می‌پردازند.
2. استفاده از نظریه‌ها و مدل‌های ریاضی: هر دو شاخه از نظریه‌ها و مدل‌های ریاضی برای تحلیل و پیش‌بینی رفتارهای اقتصادی استفاده می‌کنند.
3. تأثیر متقابل: تصمیمات اقتصاد خرد می‌توانند بر اقتصاد کلان تأثیر بگذارند و بالعکس، تغییرات در اقتصاد کلان می‌توانند بر تصمیمات خرد اثر بگذارند.

به طور کلی، اقتصاد خرد و کلان با وجود تمرکز بر سطوح مختلف، هر دو برای فهم کامل چرخه‌های اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های مؤثر اقتصادی ضروری هستند. اقتصاد خرد به ما درکی از تصمیمات فردی و بازارهای خاص می‌دهد، در حالی که اقتصاد کلان به ما بینشی در مورد سیاست‌های پولی و مالی و وضعیت کلی اقتصادی می‌دهد. هر دو شاخه به هم پیوسته‌اند و برای تحلیل دقیق وضعیت اقتصادی و برنامه‌ریزی سیاست‌های اقتصادی، به همدیگر وابسته‌اند.

نتیجه گیری

تفاوت‌های اقتصاد خرد و کلان، می‌توان گفت که هر دو شاخه برای درک کامل اقتصاد ضروری هستند. اقتصاد خرد به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از تصمیم‌گیری‌های فردی و نحوه عملکرد بازارها داشته باشیم، در حالی که اقتصاد کلان به ما امکان می‌دهد تا تصویر بزرگ‌تری از عملکرد کلی اقتصاد و سیاست‌های دولتی را مشاهده کنیم. هر دو به هم پیوسته‌اند و برای تحلیل وضعیت اقتصادی و برنامه‌ریزی سیاست‌های اقتصادی مؤثر، نیاز به درک هر دو داریم. اقتصاد خرد می‌تواند به اقتصاد کلان کمک کند تا پیش‌بینی‌های دقیق‌تری داشته باشد و بالعکس، اقتصاد کلان می‌تواند به اقتصاد خرد درک بهتری از چشم‌انداز کلی اقتصادی بدهد.

در نهایت، هر دو شاخه برای ساختن یک اقتصاد پایدار و رو به رشد حیاتی هستند برای شناخت بهتر بازارهای اقتصادی و مفاهیم عمیق اقتصاد با آکادمی بیتریوم همراه باشید.