افسردگی چیست؟
افسردگی یک بیماری شایع و جدی در سلامت روان است که می‌تواند به طور منفی بر نحوه احساس، تفکر و رفتار شما تأثیر بگذارد. این بیماری می‌تواند منجر به بروز علائم مختلفی از جمله غم و اندوه مداوم، از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت‌هایی که زمانی از آنها لذت می‌بردید، تغییرات در اشتها و الگوهای خواب، مشکل در تمرکز، احساس بی‌ارزشی یا گناه و افکار مرگ یا خودکشی شود. تا انتهای این مقاله با دپارتمان روانشناسی آکادمی بیتریوم همراه باشید.
افسردگی به چه معناست؟
احساس غم و اندوه، بی‌انگیزگی و خستگی تجربیاتی هستند که همه‌ی ما در طول زندگی خود با آن ها مواجه می‌شویم. اما چه زمانی این احساسات به افسردگی تبدیل می‌شوند؟
افسردگی یک اختلال خلقی شایع است که می‌تواند به طور منفی بر احساسات، تفکرات و رفتار فرد تأثیر بگذارد. این بیماری فراتر از غم و اندوه معمولی بوده و می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) به عنوان منبعی معتبر، افسردگی را به عنوان خلق غمگین، احساس تهی بودن و زودرنجی تعریف می‌کند. این علائم با تغییرات جسمی و ذهنی و اختلال در عملکرد فرد همراه هستند.
انواع مختلف افسردگی وجود دارد که در زمان، طول مدت و ریشه‌ی به وجود آمدن آنها با یکدیگر تفاوت دارند.
علائم و نشانه‌های افسردگی کدام اند؟
علائم و نشانه‌های افسردگی می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. با این حال، برخی از علائم رایج افسردگی عبارتند از:
علائم خلقی:
- احساس غم و اندوه مداوم
- از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت‌هایی که زمانی از آنها لذت می‌بردید
- احساس پوچی یا ناامیدی
- تحریک‌پذیری و عصبانیت
- احساس گناه یا بی ارزشی
- افکار مرگ یا خودکشی
علائم جسمی:
- خستگی یا از دست دادن انرژی
- تغییرات در اشتها و وزن
- مشکلات خواب (بی‌خوابی یا خواب بیش از حد)
- مشکلات تمرکز و حافظه
- دردهای جسمی بدون دلیل مشخص
علائم رفتاری:
- انزوای اجتماعی و دوری از فعالیت‌های اجتماعی
- بی‌توجهی به بهداشت شخصی
- افزایش یا کاهش مصرف مواد مخدر یا الکل
- بی‌احتیاطی یا رفتارهای پرخطر
علاوه بر علائم ذکر شده، برخی از علائم افسردگی در زنان و مردان و همچنین در افراد مسن نیز متفاوت می باشد.
علائم افسردگی در زنان:
- غم و اندوه عمیق
- احساس بی‌ارزشی یا گناه
- اضطراب و تحریک‌پذیری
- تغییرات در اشتها و خواب
- مشکلات تمرکز و حافظه
- دردهای جسمی بدون دلیل مشخص
علائم افسردگی در مردان:
- تحریک‌پذیری و عصبانیت
- بی‌علاقگی به فعالیت‌های جنسی
- پرخاشگری
- سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
- بی‌احتیاطی یا رفتارهای پرخطر
علائم افسردگی در افراد مسن:
- خستگی و بی‌حوصلگی
- مشکلات حافظه و تمرکز
- دردهای جسمی بدون دلیل مشخص
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌های اجتماعی
- افکار مرگ یا خودکشی
انواع افسردگی
همان طور که قبلا نیز گفته شد، افسردگی یک بیماری شایع و پیچیده است که در انواع مختلفی بروز می‌کند. هر نوع از افسردگی، علائم و ویژگی‌های خاص خود را دارد. در ادامه به معرفی برخی از رایج ترین انواع افسردگی می‌پردازیم:
-
اختلال افسردگی اساسی (MDD):
شایع‌ترین نوع افسردگی است که با علائمی مانند غم و اندوه مداوم، از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها، تغییرات در اشتها و خواب، مشکلات تمرکز و حافظه، احساس بی‌ارزشی یا گناه، و افکار مرگ یا خودکشی همراه است.
-
اختلال افسردگی مداوم (PDD):
نوعی از افسردگی خفیف‌تر اما مزمن است که حداقل دو سال طول می‌کشد. علائم این نوع افسردگی مشابه MDD است، اما شدت کمتری دارد.
-
اختلال دوقطبی:
یک اختلال خلقی است که با نوسانات شدید خلقی بین شیدایی (احساس سرخوشی و انرژی غیرمعمول) و افسردگی همراه است.
-
افسردگی پس از زایمان (PPD):
نوعی از افسردگی است که در برخی از زنان پس از زایمان رخ می‌دهد. علائم PPD مشابه MDD است، اما ممکن است شامل علائمی مانند اضطراب، تحریک‌پذیری و ترس از آسیب رساندن به نوزاد نیز باشد.
-
اختلال افسردگی فصلی (SAD):
نوعی از افسردگی است که در فصل‌های خاصی از سال، معمولاً در زمستان، رخ می‌دهد. علائم SAD مشابه MDD است، اما در فصل‌های دیگر سال از بین می‌رود.
-
افسردگی غیرمعمول (آتیپیک):
نوعی از افسردگی است که با علائمی مانند پرخوری، خواب بیش از حد و حساسیت به طرد شدن همراه است.
-
افسردگی سایکوتیک:
نوعی از افسردگی شدید است که با توهم همراه است.
-
افسردگی موقعیتی:
نوعی از افسردگی است که در پاسخ به یک رویداد استرس‌زا مانند مرگ یکی از عزیزان، طلاق یا از دست دادن شغل رخ می‌دهد.
تشخیص نوع افسردگی توسط متخصص بهداشت روان انجام می‌شود. درمان افسردگی بسته به نوع و شدت آن می‌تواند شامل دارو درمانی، درمان روانشناختی یا ترکیبی از هر دو باشد.
روان درمانی چیست؟
روان درمانی یا درمان روان شناختی، روشی برای کمک به افراد در حل مشکلات و چالش‌های زندگی و ارتقای سلامت روان آنها می باشد. در این روش، از تعاملات بین درمانگر و مراجع برای ایجاد تغییرات مثبت در افکار، احساسات و رفتار مراجع استفاده می‌شود.
انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد، از جمله:
درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان بر شناسایی و تغییر افکار و رفتارهای منفی تمرکز دارد.
درمان روان‌تحلیل‌گر: این نوع درمان بر کاوش در تجربیات دوران کودکی و تأثیر آنها بر رفتار فعلی مراجع تمرکز دارد.
درمان انسان‌گرایانه: این نوع درمان بر ایجاد فضایی امن و حمایتی برای مراجع تا به خودشناسی و رشد شخصی برسد تمرکز دارد.
درمان زوجی و خانوادگی: این نوع درمان بر حل مشکلات و تعارضات در روابط بین زوج‌ها یا اعضای خانواده تمرکز دارد.
روان‌درمانی می‌تواند برای درمان طیف وسیعی از مشکلات و اختلالات روانشناختی مورد استفاده قرار گیرد، از جمله:
- افسردگی
- اضطراب
- اختلال وسواس فکری-عملی
- اختلال استرس پس از سانحه
- فوبیا
- اختلالات خوردن
- مشکلات خواب
- مشکلات بین فردی
انتخاب نوع مناسب روان‌درمانی به عوامل مختلفی از جمله نوع مشکل، ترجیحات مراجع و تخصص درمانگر بستگی دارد.
مزایای روان‌درمانی:
- کاهش علائم مشکلات روانشناختی
- ارتقای سلامت روان
- افزایش مهارت‌های مقابله‌ای
- بهبود روابط بین فردی
- افزایش اعتماد به نفس
- بهبود کیفیت زندگی
راه های درمان افسردگی
درمان افسردگی به عوامل مختلفی از جمله نوع و شدت افسردگی، ترجیحات فرد و تخصص متخصص بهداشت روان بستگی دارد. به طور کلی، روش های مختلفی برای درمان افسردگی وجود دارد که عبارتند از:
-
دارو درمانی:
داروهای ضد افسردگی می‌توانند به تعادل مواد شیمیایی مغز و بهبود علائم افسردگی کمک کنند. انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب داروی مناسب توسط متخصص بهداشت روان انجام می‌شود.
-
درمان روانشناختی:
درمان روانشناختی یا روان‌درمانی به فرد کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای منفی خود را شناسایی و تغییر دهد. انواع مختلفی از درمان روانشناختی برای افسردگی وجود دارد، از جمله درمان شناختی رفتاری (CBT) درمان روان‌تحلیل‌گر، درمان انسان‌گرایانه و درمان زوجی و خانوادگی.
-
ترکیب دارو درمانی و درمان روانشناختی:
در برخی موارد، ترکیب دارو درمانی و درمان روانشناختی می‌تواند موثرتر از هر کدام به تنهایی باشد.
-
تغییر سبک زندگی:
تغییر در سبک زندگی می‌تواند به بهبود علائم افسردگی و ارتقای سلامت روان کمک کند. این تغییرات شامل موارد زیر می‌شود:
- ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود خلق و خو، کاهش اضطراب و افزایش سطح انرژی کمک کند.
- تغذیه سالم: رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن و بهبود سلامت روان کمک کند.
- خواب کافی: خواب کافی برای سلامت جسمی و روانی ضروری است.
- فعالیت‌های اجتماعی: شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و معاشرت با دیگران می‌تواند به کاهش احساس تنهایی و انزوا کمک کند.
- کاهش استرس: استرس می‌تواند علائم افسردگی را تشدید کند. تکنیک‌های مختلفی برای کاهش استرس وجود دارد، مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق.
-
روش‌های جایگزین:
برخی از افراد از روش‌های جایگزین مانند طب سوزنی، ماساژ درمانی و یوگا برای درمان افسردگی استفاده می‌کنند. تحقیقات بیشتری برای اثبات اثربخشی این روش‌ها مورد نیاز است.
انتخاب روش مناسب برای درمان افسردگی به عوامل مختلفی بستگی دارد. مهم است که با یک متخصص بهداشت روان صحبت کنید، تا بهترین روش درمان را برای خودتان پیدا کنید.
با داشتن روتین روزانه افسردگی را شکست دهید
- برای خودتان هدف تعیین کنید تا احساس بی‌ارزشی و بی‌هدفی در زندگی نداشته باشید.
- ورزش‌کردن را در برنامه روزانه قرار دهید. یک پیاده‌روی ساده می‌تواند راهکار مناسبی برای درمان افسردگی بدون دارو باشد.
- داشتن رژیم غذایی سالم کمک می‌کند تا حس بهتری در طول روز داشته باشید.
- خواب کافی را دست کم نگیرید. افسردگی باعث اختلال در خواب می‌شود. افسرده‌ها شب‌ها نمی‌خوابند و روزها خواب‌آلوده و خسته هستند. برای درمان افسردگی سعی کنید هر شب ساعت مشخصی بخوابید و ساعت معینی بیدار شوید.
- فکرهای منفی، بدبینی و هر تفکری که تاثیر بدی روی ذهن می‌گذارد را دور کنید.
- کارهای جدید را امتحان کنید و از روتین و روزمرگی فاصله بگیرید.
- تفریح و کارهای لذت‌بخش را در برنامه روزانه بگذارید.
- از مواد مخدر و الکل دوری کنید.
- سعی کنید وارد روابط عاطفی، دوستانه، کاری و خانوادگی شوید و از غار تنهایی بیرون بیایید.
- مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌ها راهی برای درمان افسردگی بدون دارو هستند.
- مدیتیشن و یوگا باعث مدیریت افکار و شناخت احساسات می‌شوند.
- با ارتباط با طبیعت احساسات و افکار منفی را از خود دور کنید.
- موسیقی شاد گوش کنید.
عوارض افسردگی
عوارض افسردگی بر سلامت جسمی
افسردگی نه تنها یک اختلال خلقی است، بلکه می‌تواند عوارض جدی برای سلامت جسمی نیز به همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین عوارض افسردگی بر سلامت جسمی می‌پردازیم:
-
افزایش وزن و چاقی:
افسردگی می‌تواند منجر به پرخوری و انتخاب‌های غذایی ناسالم شود. این امر می‌تواند به افزایش وزن و چاقی و در نهایت ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی منجر شود.
-
کاهش وزن شدید:
در برخی موارد، افسردگی می‌تواند منجر به بی‌اشتهایی و کاهش وزن شدید شود. این امر می‌تواند به سوءتغذیه و عوارض ناشی از آن مانند ضعف و خستگی، کم‌خونی و ریزش مو منجر شود.
-
سردردهای مکرر:
افسردگی می‌تواند منجر به سردردهای تنشی و میگرن شود. این سردردها می‌توانند کیفیت زندگی فرد را به طور قابل توجهی beeintr تیب کنند.
-
دردهای عضلانی و مفصلی:
افسردگی می‌تواند منجر به دردهای عضلانی و مفصلی بدون دلیل مشخص شود. این دردها می‌توانند ناتوان‌کننده باشند و انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کنند.
-
سندرم روده تحریک‌پذیر:
افسردگی می‌تواند علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) را تشدید کند. IBS یک بیماری گوارشی است که با علائمی مانند درد شکم، نفخ، اسهال و یبوست همراه است.
-
تضعیف سیستم ایمنی:
افسردگی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و فرد را در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی و سایر بیماری‌ها قرار دهد.
-
اختلالات جنسی:
افسردگی می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد و به اختلالات نعوظ در مردان و فقدان میل جنسی در زنان منجر شود.
-
مشکلات گوارشی:
افسردگی می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، یبوست و اسهال شود.
سخن پایانی
افسردگی، گویی ابر تاریکی است که نه تنها بر سر فرد بیمار، بلکه بر زندگی اطرافیان او نیز سایه می‌افکند. این بیماری، تار و پود امید و انگیزه را در وجود فرد از بین برده و گام برداشتن در مسیر بهبودی را دشوارتر می‌کند. تصور انجام فعالیت‌هایی مانند ورزش یا معاشرت با دوستان برای فرد افسرده طاقت فرسا و گاه غیرممکن به نظر می‌رسد. با درمان افسردگی، فرد می‌تواند انرژی و انگیزه خود را برگردانده، در شغل و تحصیل خود موفق باشد و همچنین به طور کلی از زندگی خود لذت ببرد.
نظر شما در مورد افسردگی و علائم آن چیست؟ نظرات خود را در بخش دیدگاه های آکادمی بیتریوم با ما به اشتراک بگذارید.
